YATAY SONDAJ NEDİR?

Yönlendirilebilir Yatay Sondaj yeni ve hızla gelişen kazısız boru döşeme teknolojisidir. Yönlendirilebilir yatay sondaj yüzeyleri bozmadan, kazı çalışmalarında minimum iletimi ile (örneğin lansman ve çukurları alma sırasında) kazısız yapım yöntemleri ve altyapı boru doşemelerinde kullanılır. Bu yönteminin kullanılması, eski yöntemlerin aksine sokaklarda, karayollarında, demiryollarıda, mevcut iletişim kablolarında, binalarda ve yapıların temellerine zarar vermeden delme işlemini yapar. Genel olarak maliyetleri düşürür ve inşaatı hızlandırır, su ve diğer engellerin altında altyapının oluşturulmasını sağlar. Kentsel alanlarda kanalizasyon boruları, su ve gaz besleme hatları, elektrik kabloları ve diğer yardımcı programları koymak için geleneksel kazı yöntemlerinin kullanılması hem pahali hem de bazen imkansız olacaktır.

İlk yönlendirilebilir yatay sondaj Amerika Birleşik Devletlerinde 1972 yılında California eyaletinin Wotsonville yakınındaki Pajero nehrinin altından yapıldı. Yüksek basınçlı gaz taşıyacak 180 metre uzunluğundaki boru hattı Martin Cherrington'ın liderliğinde Titan Contractor (1965) firması tarafından gerçekleştirildi.
Bu proje Yönlendirilebilir yatay sondaj sisteminin doğuşu oldu.

 

YATAY SONDAJ AŞAMALARI

KLAVUZ DELGİ AŞAMASI

Yönlendirilebilir yatay sondaj makinesinden boru tarafına doğru sonda yardımı ile, belirlenen güzergahta kılavuz bir deliği açılır. Yönlendirilebilir kafanın içerisine takılan sonda sayesinde derinlik, yön, istikamet, açı gibi birçok veri görülebilir. Kılavuz deliğin açılması sırasında yumuşak veya sert zeminler için tasarlanmış delici uçlar kullanılır. Makineden gönderilen tijlerin esnekliği sayesinde istenilen istikamete ve derinliğe inilerek yönlendirme 
işlemi tamamlanır.

 

TÜNEL ÇAPI BÜYÜTME

Açılan kılavuz deliği döşenecek borunun çapına uygun hale getirilmesi için genişletme kafaları ile büyütmeye başlanır. Kazılan toprağın geri atılması ve açılan deliğin çökmemesi için çevre dostu bazı kimyasallar kullanarak değiliğin stabilizesi yapılır. Toprak altına döşenecek borunun çapına göre kademeli büyütme yapılır.

 

BORU ÇEKME

Büyütme işlemi tamamladıktan sonra çekilecek boru genişletme kafasına bağlanır ve genişletme kafası döndürülerek makinaya çekilir. Bu esnada borunun da dönmemesi için boru ile genişletme kafası arasında özel bir aparat takılır. Rahat çekilmesi ve kalan boşluğu kapatmak için açılan deliği çevre dostu bazı kimyasallar enjekte edilir.

UYGULAMA ALANLARI

Havaalanları, karayolları, tren yolları, atık su, tarihi sit alanları, enerji hatları, park ve bahçeler, su kanalları, nehir geçişleri, telekomünikasyon, kaldırımlar.